لێدوانێک بۆ گەلی کوردستان ٢٠١٧/٨/٢٣

المسألة الطائفية وصناعة الأقليات في المشرق العربي

صدر حديثًا عن المركز العربي للأبحاث ودراسة السياسات كتاب المسألة الطائفية وصناعة الأقليات في المشرق العربي (944 صفحةً من القطع الوسط، موثقًا ومفهرسًا)، وفيه ثمانية وعشرون بحثًا من بحوث قُدّمت في "المؤتمر السنوي لقضايا الديمقراطية والتحوّل الديمقراطي" الذي عقده المركز بعنوان "المسألة الطائفية وصناعة الأقلّيات في المشرق العربي الكبير"، خلال الفترة 13-15 أيلول/ سبتمبر 2014 في عمّان.

ويجد الباحث جلال حسن مصطفى في الفصل الثاني والعشرين، "الفدرالية الإثنية وعدم الاستقرار السياسي في العراق"، أنّ المراحل المبكرة من إعادة بناء الدولة العراقية بدأت بعد سقوط نظام البعث، "مع مساومات ومفاوضات بين المجموعات الإثنية - الدينية العراقية، ومع ذلك، تميّزت هذه المرحلة بإقصاء السُنة العرب، ما خلّف انعكاسات سلبيةً على تصميم المؤسسات". وبحسب الباحث، يُعدّ التسييس والتمثيل غير المتوازن لبعض المؤسسات الفدرالية في العراق مصدرًا لانعدام الاستقرار السياسي في البلاد.

رابط الکتاب 

پاش ڕیفراندۆم: مەترسی و بەربەستەکان

نوسینی: جلال حسن مصطفی

لە ئێستادا ئەنجامدانی ڕیفراندۆم لە هەرێمی کوردستان لە ٢٥/٩/٢٠١٧ یەکێکە لە گەرمترین باسوخواسەکان و هەر بەم هۆیەشەوە لە ئێستادا باس لە کاراکردنەوەی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان دەکرێت. بەڵام ئەوەی کە کەمترین باسی لێدەکرێت ئەوەیە کە ئەی هەنگاوەکانی دوای ڕیفراندۆم چین؟ ئەم پرسیارە زۆر گرنگە و ناکرێت فەرامۆش بکرێت. دەبێت حیزبە سیاسیەکان، بە تایبەت پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی کوردستان، توانیبێتیان هەموو ئەو ئیحتیمال و ئەگەرانەیان لێکدابێتەوە کە دەکرێت لە وەڵامی ئەو پرسیارەدا دروست ببن. ئەم دوو حیزبە لە هەرێمی کوردستان هەم خاوەنی بیرۆکەی ئەنجامدانی ڕیفراندۆمن لەم کات و ساتە دیاریکراوەدا و هەم خاوەنی هێزی پێشمەرگە و سامان و داهاتی هەرێمی کوردستانن، بۆیەش بەرپرسیارێتی مێژویی و ئەخلاقی بەرەنجامەکانی هەنگاوێکی گەورەی وەک ڕیفراندۆم زیاتر لە ئەستۆی ئەوانە. ئەم دوو لایەنە سیاسیە دەبێت گوێ لە خەڵکانی پسپۆر و شارەزا بگرن و ڕاوێژیان پێبکەن (جا ئەمانە کەسانی بیانیی بن یان کورد گرنگ نیە). من لەم نوسینەدا، هەوڵ ئەدەم بەشێک لەو ئەگەرانە بخەمەڕوو کە دەکرێت لە ئەنجامی وەڵامی ئەم پرسیارەوە دروست ببن. 

هۆکارەکانی پشت ململانێی ئیسنی چین؟ بەشی دووەم

لینکی بەشی یەکەم

نوسینی: پرۆفیسۆر ستێفان وڵف

وەرگێڕانی: جەلال حەسەن

ئەو باسە کورتە دەربارەی سریلانکا ڕەهەندێکی تری گرنگی هۆکارەکانی پشت ململانێ نیشاندەدات. سەرەڕای مەرجە بنەڕەتیەکانی ململانێ کە سیاسی و ئابوری و جیاکاری کەلتورین، کۆمەڵێک هۆکاری تر پێویستن بۆ هەلگیرسانی ململانێ ئیسنیە توندوتیژەکان. ئەمانە ناوئەبرێن بە 'هۆکارە دەستبەجێکان' و ئەو فاکتەرانەن کە ئەگەری ملمکلانێکان زیاد دەکەن لە کاتێکدا هەموو یان هەندێک لە هۆکارە بنەڕەتیەکان ئامادەیان هەبێت. لەم هکارە دەستبەجێیانەدا دەبیت جیاوازی بکرێت لە نێوان هۆکارە دەرەکی و ناوەکیەکاندا کە کاران لەسەر ئاستی نوخبە و جەماوەر. هۆکارە ناوخۆییەکان لەسەر ئاستی نوخبە بریتین لە سەرکردە خراپەکان و هۆکارە دەرکیەکانیش بریتین لە دراوسێ خراپەکان. هۆکارە ناوخۆکان لەسەر ئاستی جەماوەر بریتین لە گرفتە ناوخۆییەکان و دەرکیەکانیش بریتین لە دراوسێ خراپەکان.

هۆکارەکانی پشت ململانێی ئیسنی چین؟ بەشی یەکەم

ئەم وەرگێڕانەم لە گۆڤاری 'جۆرناڵ'ی ژمارە (١٠-١١)ی ساڵی ٢٠١٧، لە لاپەڕە ١٤٩ بۆ ١٥٨ بڵاوبۆتەوە

نوسینی: پرۆفیسۆر ستیفان وڵف

وەرگێڕانی (١): جەلال حەسەن

پێکهاتەیەک لە بیروباوەڕ و چاوچنۆکی و مەینەتی و سەرکردایەتی لاواز و بەرژەوەندیە تایبەتیەکان و دەرهاویشتەکانی شەڕی دراوسێکان، کە بونەتە هۆی جەنگ لە دوورگەکانی بۆگنڤیل (Bougainville) و دورگەکانی سۆلمۆن (Solomon) (٢)، دەکرێت بۆ شوێنەکانی تریش هەر ڕاست بن. جیاکاری و پێشێلکردنی بەردەوامی مافەکانی مرۆڤ و پشتگوێخستنی بە ئەنقەستی ئابوری و کۆمەڵایەتی لە لایەک و توانای سەرکردەکان بۆ خۆ بونیادنان و گەورەبون لەسەر ئەو مەینەتیانە و سەرکەوتوانە پەنابردنە بەر جیاوازی ئیسنی و تۆخکردنەوەیان، و قەرەبوکردنەوەی هەندێک لەو مەینەتیانە بە پاداشتی مادی ڕاستەقینە و ناڕاست لە لایەکی ترەوە، هەموو ئەمانە بنەڕەتین لە تێگەیشتن لە هۆکارەکانی ململانێی ئیسنی (٣).

مەترسیەکانی ڕیفراندۆم/ ٢/٨/٢٠١٧

عێراقی دوای داعش ٢٠١٧/٧/١٢ لە کوردسات نیوز

دەربارەی پرسی ڕیفراندۆم لە هەرێمی کوردستان ٢٠١٧/٤/٦